Informacja o pracach nad projektem nowelizacji ustawy Prawo oświatowe oraz niektórych innych ustaw ukazała się w wykazie prac legislacyjnych rządu. Za przygotowanie projektu nowelizacji odpowiada MEN. Przyjęcie projektu planowane jest na drugi kwartał tego roku.

W projekcie mają być zaproponowane m.in. zmiany w przepisach dotyczących frekwencji uczniów i usprawiedliwiania ich nieobecności. Obecnie uczeń może mieć do 50 proc. nieusprawiedliwionych nieobecności, by zdać do następnej klasy. "Aktualny próg pozwala przecież być nieobecnym w co drugi dzień zajęć szkolnych. Jest to zdecydowanie zbyt dużo, ponieważ częste nieobecności ucznia sprawiają, że nie nadąża on z przerabianym materiałem, w konsekwencji czego w jego wiedzy oraz umiejętnościach narastają luki, które w dalszych latach edukacji mogą być trudne do uzupełnienia" - czytamy.

Podziel się cytatem

Przygotowywane przepisy zakładają, że niespełnianie obowiązku rocznego przygotowania przedszkolnego, obowiązku szkolnego lub obowiązku nauki będzie rozumiane jako nieusprawiedliwiona nieobecność na co najmniej 50 proc. dni zajęć w okresie jednego miesiąca, albo na co najmniej 25 proc. dni zajęć w okresie całego roku szkolnego. W przypadku przekroczenia progu 25 proc. nieobecności nieusprawiedliwionej będzie miało miejsce nieklasyfikowanie ucznia. W tym przypadku nie będzie można przystąpić do egzaminu klasyfikacyjnego.

Uczeń będzie mógł być także nieklasyfikowany, jeśli będzie brak podstaw do ustalenia śródrocznej lub rocznej oceny klasyfikacyjnej, jeśli powodem braku tych podstaw będzie usprawiedliwiona nieobecność ucznia przekraczająca 25 proc. czasu przeznaczonego na te zajęcia w okresie, za który przeprowadzana jest klasyfikacja. W tym przypadku uczeń będzie mógł zdawać egzamin klasyfikacyjny.

MEN planuje jednak radykalnie zmieniać jednak procedury usprawiedliwiania nieobecności na zajęciach edukacyjnych. Uczniowie, a w przypadku uczniów niepełnoletnich – ich rodzice będą mogli usprawiedliwiać nieobecności jak dotychczas. Termin, udokumentowanie powodu i formę usprawiedliwienia określą szkoły w statutach. Ustawodawca wskazuje jednak, że usprawiedliwienie nieobecności powinno zawierać jej powód.

Podziel się cytatem

Projektowana nowelizacja ma wprowadzić obowiązek tworzenia rad szkół lub placówek oświatowych, w skład których w równej liczbie wejdą uczniowie, rodzice i nauczyciele. To one będą wybierać Szkolnego Rzecznika Praw Ucznia, ale też uchwalać statut szkoły, czy opiniować plan pracy szkoły.

Rzecznicy praw uczniowskich będą działać na poziomie szkolnym, samorządowym lub wojewódzkim oraz krajowym. Krajowy Rzecznik Praw Uczniowskich będzie powoływany przez ministra edukacji w drodze konkursu na cztery lata i będzie mógł pełnić tę funkcję przez dwie kadencje. Rzecznik ma działać jednoosobowo przy MEN. Będzie powoływał 16 Wojewódzkich Rzeczników Praw Uczniowskich umieszczonych przy kuratoriach. Samorządowi Rzecznicy Praw Uczniowskich będą powoływani nieobowiązkowo przez samorządy.

Z obowiązku powoływania rad szkół lub placówek wyłączone zostaną te, w których ze względu na specyfikę organizacji pracy nie ma możliwości wyłonienia stałej reprezentacji rodziców lub uczniów, np. szkoły przyszpitalne.

MEN chce także wprowadzenia w ustawie Prawo oświatowe nowego rozdziału pt. "Prawa, wolności i obowiązki uczniowskie oraz organy ochrony praw i wolności uczniowskich".

Proponowany otwarty katalog praw i wolności uczniowskich ma zawierać prawa ucznia m.in. do: poszanowania jego godności oraz praw i wolności z niej wynikających; równego traktowania z innymi uczniami; rzetelnego i opartego na aktualnej wiedzy naukowej procesu nauczania i wychowania; poszanowania jego prywatności (w tym do ochrony danych osobowych, ochrony informacji medycznej, ochrony wizerunku; zachowania tajemnicy komunikowania się; posiadania na terenie szkoły lub placówki przedmiotów osobistych przy sobie lub przechowywania tych przedmiotów, w miejscu do tego przeznaczonym (przedmioty osobiste ucznia nie będą mogą być mu odebrane przez pracowników szkoły, z wyjątkiem przedmiotów, które zagrażają bezpieczeństwu lub naruszają zasady bezpieczeństwa); kształtowania własnego stroju i wyglądu; ochrony praw autorskich własnych utworów; rozwoju własnych zainteresowań i uzdolnień, w tym do brania udziału w konkursach, olimpiadach i turniejach; organizacji życia szkolnego zachowującej odpowiednie proporcje między wysiłkiem szkolnym a czasem wolnym i rozwojem własnych zainteresowań; uzyskania pomocy materialnej; bezpiecznych i higienicznych warunków nauki, wychowania i opieki w szkole lub placówce; informacji dotyczących procesu nauczania i wychowania.

Uczniowi przysługiwać będzie wolność: od wszelkich form przemocy, w tym przemocy psychicznej; od dyskryminacji z jakiegokolwiek powodu, w tym w szczególności ze względu na: płeć, wiek, wygląd, niepełnosprawność, rasę, religię, narodowość, przekonania polityczne, pochodzenie etniczne, wyznanie albo jego brak i orientację seksualną; sumienia, wyznania i światopoglądu. Szkoła lub placówka nie może zakazać uczniowi udziału w praktykach religijnych ani zmuszać ucznia do uczestniczenia w praktykach religijnych; słowa i uzewnętrzniania przekonań.

Szkoły i placówki oświatowe będą jednak mogły te katalogi poszerzyć.

W ustawie planowane jest też stworzenie zamkniętego katalogu obowiązków uczniowskich. Zgodnie z nim uczeń ma obowiązek: przestrzegać przepisów prawa regulujących pracę i organizację tej szkoły lub placówki, w szczególności aktów prawa powszechnie obowiązującego, statutu tej szkoły lub placówki i innych wewnętrznych aktów prawnych obowiązujących w tej szkole lub placówce; szanować prawa i wolności pozostałych członków społeczności szkolnej; zachowywać się zgodnie z ogólnie przyjętymi normami społecznymi podczas zajęć na terenie tej szkoły lub placówki i poza nim, przerw w zajęciach, uroczystości, imprez oraz wyjść grupowych i wycieczek; ubierać się zgodnie z ogólnie przyjętymi normami społecznymi (noszenie stroju nawołującego do nienawiści, dyskryminującego, sprzecznego z przepisami prawa lub stwarzającego zagrożenie dla bezpieczeństwa innych członków społeczności szkolnej lub samego ucznia będzie niedozwolone); przestrzegać określonych w statucie tej szkoły lub placówki zasad regulujących strój i wygląd podczas zajęć edukacyjnych wychowania fizycznego oraz zajęć edukacyjnych odbywających się w warsztatach, laboratoriach i pracowniach szkolnych; przestrzegać warunków wnoszenia na teren tej szkoły lub placówki telefonów komórkowych i innych urządzeń elektronicznych i korzystania z nich na terenie tej szkoły lub placówki, określonych w statucie tej szkoły lub placówki; zachowywać się wobec członków społeczności szkolnej zgodnie z ogólnie przyjętymi normami społecznymi oraz z szacunkiem i poszanowaniem ich godności osobistej; uczęszczać na zajęcia edukacyjne; przygotowywać się do zajęć edukacyjnych oraz przystępować do zapowiedzianych form sprawdzania osiągnięć edukacyjnych; szanować prawa autorskie cudzych utworów.

Planowane jest także wprowadzenie do ustawy katalogu kar dla uczniów oraz procedury ich wymierzania. Projektowana regulacja zakłada – w sytuacji, gdy niewystarczające okażą się "zwykłe" środki oddziaływania wychowawczego – następujący katalog kar dla uczniów: upomnienie pisemne; nagana pisemna; nagana pisemna z ostrzeżeniem; w przypadku uczniów objętych obowiązkiem szkolnym – zwrócenie się z wnioskiem o przeniesienie do innej szkoły; w przypadku uczniów nieobjętych obowiązkiem szkolnym – skreślenie z listy uczniów. Projektowana regulacja ma zawierać także procedurę odwoływania się od kar.

Podziel się cytatem

MEN chce wprowadzić również zmiany w przepisach dotyczących oceniania w odniesieniu do uczniów pełnoletnich. Wprowadzona ma zostać instytucja sprzeciwu, która pozwoli pełnoletniemu uczniowi na złożenie oświadczenia woli, którego skutkiem będzie zaprzestanie informowania przez szkołę rodziców na temat ocen i przygotowanych prac.

Resort edukacji chce też przyznać nauczycielom, wychowawcom i innym pracownikom pedagogicznym statusu funkcjonariuszy publicznych. Rozszerzyć w ten sposób zakres ich ochrony prawnej, nie tylko gdy są w szkole, ale i poza szkołą. Obecnie nauczyciel jest objęty taką ochroną "podczas lub w związku z pełnieniem obowiązków służbowych".(PAP)

dsr/ jann/