Oratorium Bachledowiańskie „Równoj ku Górze” Zofii Truty i Bartłomieja Gliniaka zabrzmi na Jasnej Górze 2 maja o godz. 20.00, wpisując się w uroczystości dziękczynne za peregrynację Matki Bożej w kopii Obrazu Częstochowskiego w polskich diecezjach przez ostatnie 40 lat, zapraszamy! ZOBACZ WIĘCEJ: niedziela.pl.

Materiał prasowy

W sumie, od ponad 70 lat, rzesze wiernych miały możliwość doświadczenia spotkania z Matką, zwierzania Jej siebie i swoich bliskich, a przede wszystkim doświadczenia ewangelicznej radości, jaką przeżywała św. Elżbieta witającą Maryję, gdy ta z Jezusem pod sercem odwiedzała swoja krewną.

„Polska posiada matczyne serce!”

Papież Franciszek zostawił nam piękne słowo o czułej miłości Maryi do swoich dzieci. W przesłaniu do Polaków na Jubileusz 300-lecia koronacji Cudownego Obrazu Matki Bożej na Jasnej Górze w 2017 r. napisał: „Jeśli Częstochowa jest w centrum Polski, oznacza to, że Polska posiada matczyne serce; oznacza to, że każdy puls życia złączony jest z Matką Bożą”. Słowa te obrazowo ujmują doświadczenie wiary tak wielu pokoleń w ponad 600-letniej historii sanktuarium jasnogórskiego. Szczególnym tego wyrazem jest niemal 70 lat peregrynacji kopii Obrazu Matki Bożej Częstochowskiej, który zrodził się w 1957 roku, w czasie uwięzienia Prymasa Wyszyńskiego w Komańczy.

Styl maryjny Kościoła w Polsce

W liście na rozpoczęcie Kongresu ku czci Matki Bożej we Lwowie w 1903 r. abp Józef Bilczewski pisał: „U stóp Matuchny w Częstochowie wodzowie dobre odbierali natchnienie, tchórzliwi otuchę, wojska odwagę, a cały Naród – życie!”. Historia zbawienia w naszym narodzie lubi się powtarzać. Nosząc w sobie wewnętrzne przekonanie, że Maryja jako Królowa jest „dana ku obronie narodu polskiego” – jak słyszymy w kolekcie na Jej uroczystość – Prymas Polski Stefan kardynał Wyszyński podkreślał, że naśladujemy samego Chrystusa w Jego najgłębszym i najserdeczniejszym związku z Matką. W kazaniu na Jasnej Górze mówił 3 maja 1967 r.: „Na straży nadprzyrodzonego nurtu naszego Narodu, na straży obecnego i wcielonego w życie narodu Kościoła, stała zawsze przedziwnie obecna w naszych trudnych dziejach przez tysiąclecie Matka Chrystusowa i nasza, Matka Kościoła, Dziewica Wspomożycielka, Królowa Polski, Maryja”.

Instytut Prymasowski

Kard. Stefan Wyszyński z Obrazem Jasnogórskim

W swym programie duszpasterskim kard. S. Wyszyński podkreślał, że nie możemy być mniej maryjni właśnie dlatego, że mamy być ludźmi Kościoła. Potrzebujemy natomiast głębszej formacji i duchowości maryjnej – aby nie bać się kultu Matki Bożej ani go nie zmniejszać. Szczególną pomocą w tym programie formacji duchowej narodu stała się Peregrynacja Matki Bożej w kopii Obrazu Jasnogórskiego.

Podziel się cytatem

„Matko, przyjdź do nas”. Historia pierwszego nawiedzenia

Z więzienia w Komańczy, bł. kard. Stefan Wyszyński prosił, aby podczas uroczystości Jubileuszu 300-lecia ogłoszenia Maryi Królową Polski, 26 sierpnia 1956 r., księża biskupi wynieśli Cudowny Obraz Matki Bożej na wały jasnogórskie. Słychać było wówczas spontaniczne okrzyki: „Matko, przyjdź do nas!”. Po złożeniu ślubów jasnogórskich, przeor Jasnej Góry, o. Jerzy Tomziński, kustosz o. Teofil Krauze oraz członkinie Instytutu Prymasowskiego doszli do przekonania, że potrzebna jest wierna kopia Jasnogórskiego Wizerunku, poprzez którą Matka Boża „wyjdzie z Jasnej Góry” do wiernego jej ludu. Następnie, obradująca na Jasnej Górze, 11 kwietnia 1957 roku 45. Konferencja Plenarna Episkopatu Polski podjęła decyzję o rozpoczęciu dzieła Nawiedzenia w diecezjach i parafiach całej Polski.

Dwie wierne kopie Cudownego Obrazu wykonał artysta malarz docent Leonard Torwirt w Toruniu. Na specjalnej audiencji 14 maja 1957 r. papież Pius XII przyjął jedną z nich, a drugą uroczyście pobłogosławił dla Peregrynacji. Obraz Nawiedzenia przewieziono na Jasną Górę 26 sierpnia 1957 r. Podczas Sumy Pontyfikalnej Prymas Wyszyński ogłosił rozpoczęcie Peregrynacji: „Dokonaliśmy zbliżenia Obrazów – jakby jakiegoś świętego pocałunku na znak, że Obraz Nawiedzenia będzie szedł przez polską ziemię obdarzony mocami Cudownego Obrazu, że to sama Królowa Jasnogórska, wyzbywszy się koron i brylantów, idzie ze swego Tronu nawiedzać wierny lud”.

29 sierpnia 1957 r. rozpoczęła się Peregrynacja kopii Obrazu od archidiecezji warszawskiej. Ks. Prymas Wyszyński, chciał przez to dodać odwagi, tym którzy mieli wadliwości co do zasadności takiej akcji duszpasterskiej. Pierwsze dni i miesiące obecności Matki Bożej w znaku Ikony jasnogórskiej, nieprzeliczone rzesze wiernych i duchowe owoce tego dzieła – rozwiały wszelkie wątpliwości. Nawiedzenie towarzyszyło i pomagało przygotowaniom do Milenium Chrztu Polski. Do 1966 roku, Obraz Nawiedzenia odwiedził wszystkie parafie w diecezjach: warszawskiej, siedleckiej, administracji apostolskiej z siedzibą w Białymstoku, diecezji łomżyńskiej, warmińskiej, gdańskiej, chełmińskiej i trzech administracji apostolskich na Ziemiach Zachodnich w: Gorzowie, Wrocławiu i Opolu. Od 3 kwietnia 1966 r. nastąpiła przerwa w Nawiedzeniu, przewieziono Obraz do Gniezna, gdzie 14 kwietnia, w 1000. rocznicę przejścia chrztu przez Mieszka I, odbyły się uroczystości milenijne Chrztu Polski.

Władze państwowe dokonywały kilkukrotnych „aresztowań” Obrazu Nawiedzenia. Od 4 września 1966 r. Ikonę przewieziono na Jasną Górę, a u bram klasztoru postawiono wartowników, a Obraz przez sześć lat był pilnowany przez milicję. Generał Zakonu otrzymał ostrzeżenie, że w przypadku braku posłuszeństwa wobec zarządzeń władz państwowych, wszyscy paulińscy klerycy zostaną powołani do służby wojskowej, a klasztor paulinów w Warszawie może zostać zamknięty.

Mimo uwięzienia Obrazu, postanowiono kontynuować Nawiedzenie, posługując się wymownymi symbolami: pustą ramą Obrazu, Ewangeliarzem i świecą. Tak rozpoczęło się Nawiedzenie Matki Bożej w diecezji katowickiej, krakowskiej, tarnowskiej i przemyskiej oraz w Lubaczowie i diecezji lubelskiej. Od 13 maja 1972 r. nastąpił przełom: po wykradzeniu Obrazu od Radomia, peregrynacja była kontynuowana w diecezjach: kieleckiej, administracji apostolskiej z siedzibą w Drohiczynie, diecezji łódzkiej, włocławskiej, płockiej oraz archidiecezji gnieźnieńskiej i częstochowskiej. 12 października 1980 r. zakończył się I etap Nawiedzenia wszystkich parafii w Polsce.

Prymas Polski kard. Stefan Wyszyński zdecydował, że dla ożywienia wiary nowego pokolenia raz jeszcze Nawiedzenie odbędzie się w archidiecezji warszawskiej. Rozpoczęło się ono 18 października 1980 r. i trwało do 21 kwietnia 1982 r. 20 maja 1981 r. przywieziono Obraz do umierającego Prymasa, który wypowiedział wówczas wzruszające świadectwo – „testament”: „Dziękuję Ci Matko, że jeszcze raz przyszłaś do mnie. Tyle razy przychodziłaś do mnie, zwłaszcza na Jasnej Górze. Ale i ja przychodziłem do Ciebie. Dziękuję Ci, że 20 lat chodziłaś ze Mną po Polsce. Byłaś zawsze dla mnie największą łaską, światłem, nadzieją i programem mojego życia. […] Niech ta Wędrówka nadal nie ustaje, a gdy się skończy, niech zacznie się na nowo, abyś stale krążyła po Polsce «dana ku obronie naszego Narodu!”.

W związku z Jubileuszem 600-lecia Jasnej Góry, Episkopat Polski zdecydował o tygodniowych Nawiedzeniach, w katedrach wszystkich diecezji - od 21 kwietnia do 1 listopada 1982 r. i od 14 kwietnia do 20 listopada 1983 r.

Drugie Nawiedzenie Matki Bożej w kopii Obrazu Jasnogórskiego

22 września 1984 r. Komisja Maryjna Episkopatu Polski, obradująca w paulińskim klasztorze w Warszawie pod przewodnictwem Prymasa Polski kard. Józefa Glempa, zadecydowała o przeprowadzeniu drugiego Nawiedzenia parafii na terenie Polski. Oficjalna proklamacja miała miejsce ze szczytu jasnogórskiego w czasie uroczystości Królowej Polski 3 maja 1985 r. Następnego dnia przeor Jasnej Góry o. Rufin Abramek przekazał Obraz na ręce Administratora Apostolskiego w Drohiczynie bp. Władysława Jędruszuka.

Karol Porwich/Niedziela

Trasa II Nawiedzenia prowadziła w następującym porządku: Drohiczyn (4 V – 16 VI 1985), Siedlce (16 VI 1985 – 9 III 1986), Łomża (6 IV – 14 IX 1986), Olsztyn – Warmia (14 IX 1986 – 16 VIII 1987), Białystok (16 VIII – 15 XI 1987), Gdańsk (31 I – 15 V 1988), Pelplin – Chełmn (15 V 1988 – 8 X 1989), Koszalin – Kołobrzeg (8 X 1989 – 9 IX 1990), Szczecin – Kamień (9 IX 1990 – 1 IX 1991), Gorzów – Zielona Góra (1 IX 1991 – 23 VIII 1992), Legnica (23 VIII 1992 – 29 VIII 1993), Wrocław (29 VIII 1993 – 18 XII 1994), Opole (26 XI 1995 – 29 VI 1996), Gliwice (29 VI – 7 XII 1996), Katowice (7 XII 1996 – 13 XII 1997), Bielsko Biała – Żywiec (28 XI – 10 X 1998), Kraków (10 X 1998 – 15 IV 2000), Tarnów (15 IV 2000 – 13 X 2001), Rzeszów (13 X 2001 – 24 VII 2002), Przemyśl (24 VIII 2002 – 20 XII 2003), Zamość – Lubaczów (6 III – 18 IX 2004), Lublin (18 IX 2004 – 15 X 2005), Radom (22 IV 2006 – 30 VI 2007), Kielce (30 VI 2007 – 13 IX 2008), Sandomierz (13 IX 2008 – 12 IX 2009), Łódź (12 IX 2009 – 11 IX 2010), Kalisz (11 IX 2010 – 29 X 2011), Elbląg (3 III – 24 VIII 2012), Toruń (26 VIII 2012 – 15 IX 2013), Ełk (21 IX 2013 – 7 VI 2014), Warszawa (14 VI 2014 – 7 VI 2015), Płock (20 VI 2015 – 11 VI 2016), Łowicz (3 IX 2016 – 24 VI 2017), Warszawa – Praga (2 IX 2017 – 16 VI 2018), Bydgoszcz (1 IX 2018 – 7 IV 2019), Poznań (18 V 2019 – 9 I 2022), Gniezno (23 IV 2022 – 2023), Włocławek (22 IV 2023 – 16 III 2024), Częstochowa (6 IV 2024 – 2 V 2025) .

Owoce Nawiedzenia

Przez lata trwania pierwszego i drugiego etapu Nawiedzenia, niezmiennie przynosiło ono owoce. W okresie do Milenium Chrztu Polski na uroczystości przybywali biskupi, kapłani, zakonnicy, zakonnice i świeccy z danej diecezji. Niektórzy wierni pielgrzymowali nieraz z różnych stron Polski, a nawet zza granicy. Bardzo często można było spotkać się z relacjami, że 80-95% parafian przystąpiło w tym czasie do spowiedzi i Komunii Świętej. W wielu diecezjach nawet kilkaset małżeństw żyjących na tzw. kontrakcie cywilnym zawarło ślub kościelny. Wiązało się to ze Ślubami Narodu – Maryja poprzez swój Obraz Nawiedzenia uzdrawiała największe bolączki społeczne. Nawiedzenie ukazało również wartości ekumeniczne: np. prawosławne wsie prosiły, aby Obraz przejeżdżał wśród ich domostw.

Nawiedzenie Obrazu po 1989 r. nie natrafiało już na trudności ze strony władz państwowych. W związku z postępującą laicyzacją polskiego społeczeństwa konieczne stało się ukierunkowanie duszpasterstwa na ewangelizację. Zaowocowało to m.in. powstaniem ruchów i stowarzyszeń trzeźwości oraz dzieł miłosierdzia. Stało się nade wszystko okazją do spotkania z Najświętszą Maryja Panną – Matką Wiary. Dlatego w centrum programu Nawiedzenia było zawierzenie Matce Bożej, wyrażone w Akcie oddania się Jej w niewolę miłości. Innym aspektem było „odnalezienie” Bożej Rodzicielki jako Matki Życia. W łączności z ślubami jasnogórskimi i nawiedzeniem rodziło się Dzieło Duchowej Adopcji Dziecka Poczętego Zagrożonego Zagładą. Kolejną formą utrwalenia owoców duchowych nawiedzenia stała się „mała peregrynacja” kopii Obrazu Matki Bożej Częstochowskiej po rodzinach, którą przeprowadzano w diecezjach i parafiach w ciągu ostatnich 70 lat kilkakrotnie.

Jednym ze szczególnych owoców Nawiedzenia Matki Bożej jest Peregrynacja kopii Ikony Jasnogórskiej pod hasłem: „Od Oceanu do Oceanu”, od Władywostoku do Fatimy, aby budzić wśród wiernych bezkompromisową potrzebę obrony życia człowieka od jego poczęcia aż do naturalnej śmierci (28. 01. 2012 r.). Obecnie Ikona nawiedza Amerykę Łacińską. 

Podziel się cytatem

Zakończenie drugiego Nawiedzenia

2 maja 2025 r. kopia Cudownego Obraz Matki Bożej jasnogórskiej w uroczystej procesji z katedry częstochowskiej powróci na Jasną Górę na uroczystość Królowej Polski. Ostatni etap czterdziestoletniej drogi, to peregrynacja po parafiach i domach zakonnych w archidiecezji częstochowskiej w jej 100. rocznicę ustanowienia. Choć zmienia się świat i przechodzą kolejne pokolenia, to idea nawiedzania Maryi w Jasnogórskiej Ikonie powstaje wciąż nie tylko aktualna, ale wydaje się konieczna…! Poprzez te „24-godzinne nawiedziny” dokonuje się coś najwyższego - spotkanie z Matką, Matką która w sposób sobie właściwy prowadzi do Syna Bożego – miłosiernego Zbawiciela!

Bezcennym świadectwem na drogach peregrynacji jest obecność Sług: proboszczów, kapłanów, spowiedników i kustoszy obrazu, którzy jak w Kanie Galilejskiej pomagają Matce i jej boskiemu Synowi, aby mogła się spełniać obietnica Ducha Świętego.

Przygotowując diecezję do nawiedzenia, wiele razy spotykały mnie pytania – czy nawiedzenie nie jest już przestarzałą akcją duszpasterską…? Cytowałem wówczas doświadczenie wiary bł. Prymas Stefan Wyszyński, który w swym testamencie, zwracają się do Maryi, która przybyła do Niego w Ikonie na kilka dni przed śmiecą, prosił: „Byłaś zawsze dla mnie największą łaską, światłem, nadzieją i programem mojego życia. […] Niech ta Wędrówka nadal nie ustaje, a gdy się skończy, niech zacznie się na nowo, abyś stale krążyła po Polsce «dana ku obronie naszego Narodu!”.

Co dalej z peregrynacją jasnogórskiej Ikony?

W uroczystość Matki Bożej Częstochowskiej, 26 sierpnia w Jubileuszowym Roku Nadziei, Maryja w swym wizerunku Nawiedzenia, rozpocznie trzecia swoją „podróż do swoich dzieci”! Będzie nawiedzała parafie w diecezji sosnowieckiej! A potem następne diecezje, do których powróci po prawie czterdziestu latach, dla ożywanie wiary nowego pokolenia.

Karol Porwich/Niedziela

Kościół w Polsce dalej potrzebuje Matki! Prawie 70-letnia „święta wędrówka kopii Obrazu Matki Bożej” pokazuje również bardzo istotną zmianę w duszpasterstwie i w ogóle w życiu Kościoła, polegającą na przejściu od modelu kultycznego do ewangelizacyjnego, prowadzącego do: ożywienia wiary, powrotu do życia sakramentalnego i realizowania misji we wspólnocie Kościoła. Ewangeliczna misja Ikony Matki Bożej wędrującej od parafii do parafii, tworzącej sakralną przestrzeń, trwa do dziś. Można powiedzieć, że tradycja bizantyjska, która dała początek idei nawiedzania, zamieniła się w świętą tradycję polską. Należy z ufnością myśleć, że trzeci etap Nawiedzenia, który został zaproponowany przez Komisję Maryją i przyjęty przez Biskupów w ramach Konferencji Episkopatu Polski, przyniesie nowe moce i nowe światła – jak mówił w testamencie Prymas Tysiąclecia Stefan kard. Wyszyński – a Królowa Polski okaże się dalej naszą „pomocą”. Ważne też, abyśmy nie zapomnieli, że jest to właśnie zasługa bł. Stefana Wyszyńskiego – człowieka zawierzenia, który „wszystko postawił na Maryję”.

Karol Porwich/Niedziela