Reklama

Aspekty

Pierwszy biskup tej ziemi

Bp Teodor Bensch

Archiwum „Aspektów”

Bp Teodor Bensch

W tym roku mija 60 lat od ingresu pierwszego katolickiego biskupa do katedry gorzowskiej. Był z nami bardzo krótko, bo niewiele ponad rok. Częściej wspominamy jego następcę bp. Wilhelma Plutę czy też pierwszego administratora kościelnego tych ziem ks. Edmunda Nowickiego. Postać bp. Teodora Benscha symbolicznie przywołał podczas swojego ingresu bp Tadeusz Lityński. Warto więc przybliżyć postać tego pasterza

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

W dniu ingresu do gorzowskiej katedry bp Tadeusz Lityński otrzymał od nuncjusza apostolskiego historyczny pastorał bp. Benscha i w ten sposób nawiązał do pięknej historii Kościoła naszej diecezji.

Gorzów na swojego pierwszego biskupa czekał od 1945 r. I choć bp Bensch został wyświęcony dla Ordynariatu Gorzowskiego już w 1954 r., to dopiero 16 grudnia 1956 r. mógł objąć diecezję.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Jaka to była diecezja?

Do jakiej diecezji przybywał bp Bensch przed 60 laty? Nie była to jeszcze diecezja w rozumieniu prawa kanonicznego. W 1945 r. utworzono Administrację Apostolską Kamieńską, Lubuską i Prałatury Pilskiej. Tereny te jednak nadal kanonicznie wchodziły w skład diecezji berlińskiej, archidiecezji wrocławskiej i Wolnej Prałatury Pilskiej. Po wygnaniu w 1951 r. administratora ks. Nowickiego naszą diecezję zaczęto określać mianem Ordynariatu Gorzowskiego. Obszar poddany pasterskiej pieczy bp. Teodora sięgał od Lęborka, poprzez Słupsk, Koszalin, Piłę, Szczecin, Zieloną Górę, aż po Wschowę. Stolicą tej największej polskiej jednostki kościelnej był Gorzów, gdzie znajdowały się katedra, kuria, sąd kościelny, seminarium duchowne oraz inne instytucje diecezjalne.

Na pierwszego biskupa czekano tutaj z dużym wytęsknieniem. Wraz z przybyciem biskupa spodziewano się dalszej stabilizacji kościelnej na tym obszarze. Szczególnie mocno oczekiwano decyzji o utworzeniu samodzielnych diecezji na Ziemiach Zachodnich. Nie było to jeszcze wówczas, z przyczyn formalnych, możliwe, ale własny biskup dawał nadzieję na pomyślne zakończenie procesów organizacji życia kościelnego na Pomorzu Zachodnim i Ziemi Lubuskiej.

Pierwsze lata

Bp Teodor Bensch pochodził z Wielkopolski. Urodził się 13 marca 1903 r. w Buku w archidiecezji poznańskiej. Szybko utracił matkę, której nie pamiętał. Ojciec był technikiem dentystycznym. Wraz z synem przeniósł się w 1904 r. do Poznania, a w 1909 r. do Śremu. Gdy mały Teodor miał iść do szkoły, umarł także ojciec. Był więc sierotą od wczesnych lat dziecinnych.

Reklama

1 czerwca 1923 r. uzyskał świadectwo dojrzałości. Studiował na Uniwersytecie Poznańskim na Wydziale Prawno-Ekonomicznym. Studia ukończył w 1927 r., uzyskując dyplom magistra prawa. Odkrywszy w sobie głos powołania kapłańskiego, rozpoczął studia filozoficzne w seminarium gnieźnieńskim, a teologię w seminarium poznańskim. Święcenia kapłańskie otrzymał 12 czerwca 1932 r. z rąk kard. Augusta Hlonda.

Kapłańska posługa

Pierwszą parafią, w której pracował młody ks. Bensch, była parafia pw. św. Mikołaja w Lesznie. Po roku został zwolniony z obowiązków parafialnych i skierowany na studia z prawa kanonicznego na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. W 1936 r. ukończył studia prawnicze, broniąc doktorat z prawa kanonicznego. Bardzo dobre wyniki naukowe spowodowały, że w latach 1936-37 kontynuował studia prawnicze przy Rocie Rzymskiej i Świętej Kongregacji Soboru. Gdy wrócił do kraju, objął wykłady na KUL. Tu zastała go wojna. Powrócił wówczas do rodzinnej diecezji. Tu został aresztowany i osadzony w obozie koncentracyjnym pod Poznaniem, a później deportowany do Generalnego Gubernatorstwa. Wolność odzyskał w 1940 r. Przez cztery wojenne lata pracował duszpastersko w Krężnicy Jarej. Tam też, po przeniesieniu do tej miejscowości seminarium lubelskiego, prowadził wykłady z prawa kanonicznego i liturgiki. W tej małej miejscowości dał się zapamiętać jako gorliwy i bardzo życzliwy duszpasterz.

W czerwcu 1944 r. udał się do Warszawy, gdzie kontynuował wykłady do czasu wybuchu powstania warszawskiego. Po jego upadku powrócił do Lublina. 2 maja 1945 r. senat Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego mianował go kuratorem Domu Akademickiego. Funkcji tej nie pełnił jednak zbyt długo.

Ważna posługa

15 sierpnia 1945 r. kard. August Hlond mianował go administratorem apostolskim tej części diecezji warmińskiej, która znalazła się w granicach powojennej Polski. Musiał na nowo zorganizować życie diecezjalne tego terenu. Zadanie miał niełatwe. Powojenna pożoga zniszczyła wiele. Z właściwą sobie energią zabrał się jednak do pracy. Pamiętał także o swojej uczelni, przekazując na potrzeby KUL domy wczasowe we Fromborku i Smołowie. W chwilach trudnych dla uczelni okazał się także prawdziwym przyjacielem.

Reklama

26 stycznia 1951 r. został usunięty ze stanowiska warmińskiego administratora apostolskiego. Musiał opuścić powierzony sobie Kościół.

Podczas wizyty „ad limina Apostolorum” prymasa Stefana Wyszyńskiego w Rzymie 28 kwietnia 1951 r. ks. Teodor Bensch otrzymał nominację na biskupa tytularnego Tabuda i został wyznaczony na zarządcę terenów diecezji berlińskiej, wrocławskiej i prałatury pilskiej będących w granicach Polski z siedzibą w Gorzowie. Zdecydowany sprzeciw władz cywilnych spowodował, że ks. Bensch nie mógł przyjąć wówczas święceń biskupich ani objąć Ordynariatu Gorzowskiego.

11 sierpnia 1952 r. papież Pius XII mianował go infułatem – protonotariuszem apostolskim. W tym okresie ks. Bensch pracował w Sekretariacie Prymasa Polski.

21 września 1954 r. na wyraźne polecenie Piusa XII abp Walenty Dymek oraz bp Franciszek Jedwabski i bp Lucjan Bernacki udzielili potajemnie w kaplicy Pałacu Biskupów Poznańskich święceń biskupich ks. Benschowi. Nadal nie mógł on jednak objąć Ordynariatu Gorzowskiego.

Gorzowski ordynariat

Zmiany polityczne w Polsce i odwilż popaździernikowa 1956 r. spowodowały, że władze komunistyczne zgodziły się w końcu na objęcie przez bp. Benscha rządów w naszej diecezji. Uroczysty ingres do katedry gorzowskiej odbył się 16 grudnia 1956 r. Był to dzień niezwykle radosny.

Nowy pasterz miał bardzo duże doświadczenie w kierowaniu diecezją. Wcześniejszy okres pracy na Warmii i Mazurach oraz w Sekretariacie Prymasa Polski były tu niezwykle przydatne. Bardzo duży nacisk położył na formację duchowieństwa. Z dużą łatwością poruszał się po trudnych zagadnieniach kanonicznych występujących na tym obszarze. Wielka energia i odwilż popaździernikowa pozwoliły na przejęcie w krótkim czasie blisko 140 kościołów i erygowanie 45 nowych parafii. Wznowił wydawanie diecezjalnego pisma urzędowego, które przyjęło nazwę „Gorzowskie Wiadomości Kościelne”.

Reklama

Bardzo wiele uczynił dla dzieła odbudowy zniszczonych kościołów na Ziemi Lubuskiej i Pomorzu Zachodnim. Utworzył diecezjalny fundusz odbudowy takich świątyń. Widząc ogromny problem z katechezą, starał się przygotować nowe kadry katechetyczne. W tak ogromnej diecezji pracowało wówczas tylko 700 księży, którzy nierzadko katechizowali po 40, 50, a nawet 60 godzin tygodniowo. Aby przyjść im z pomocą, bp Bensch utworzył nowe ośrodki studiów katechetycznych w Rokitnie, Gorzowie i Słupsku, obok działającego już ośrodka w Szczecinku.

Odnowił duszpasterstwo charytatywne, osobiście dbał o działalność wydziałów duszpasterskiego i nauki katolickiej w kurii. Przeprowadził korektę granic parafii i dekanatów. Odnowił skład Kolegium Konsultorów, utworzył pierwsze duszpasterstwo akademickie w naszej diecezji w Szczecinie, otoczył opieką młodzież pracującą, harcerzy i ministrantów. Zorganizował w diecezji duszpasterstwo głuchoniemych i zainicjował opiekę duszpasterską nad chorymi umysłowo. Opublikował i przygotował kilka listów duszpasterskich o charakterze duszpasterskim i organizacyjnym. A to wszystko zaledwie w rok.

25 grudnia 1957 r. podczas Mszy św. odprawianej w kościele pw. Królowej Korony Polskiej w Szczecinie przeszedł pierwszy poważny atak serca. Pozostał na plebanii tej szczecińskiej parafii pod opieką lekarzy i pielęgniarek. Gdy wydawało się, że najgorsze już minęło, sterane pracą serce pierwszego biskupa nie wytrzymało. 7 stycznia 1958 r. nadszedł kolejny, poważniejszy atak serca, którego bp Bensch już nie przeżył. 11 stycznia 1958 r. odbył się pogrzeb biskupa, a jego doczesne szczątki złożono w prostym grobowcu w katedrze gorzowskiej. Są tam do dziś i przypominają nam o tej niezwykłej postaci.

Wikariusz generalny Ordynariatu Gorzowskiego ks. Władysław Sygnatwicz tak scharakteryzował osobę bp. Benscha: „Był to bardzo światły i trzeźwy umysł odznaczający się wprost dziecięcą wiarą i niezwykle budującą prostotą i pokorą. (...) zostawił po sobie pamięć kapłana świętego, którego świętość promieniowała i promieniuje”.

Podziel się:

Oceń:

2016-02-18 09:38

[ TEMATY ]

Wybrane dla Ciebie

Trwa ingres bp. Krzysztofa Wętkowskiego do katedry włocławskiej

We Włocławku rozpoczęła się uroczysta Msza św. połączona z ingresem bp. Krzysztofa Wętkowskiego do bazyliki katedralnej. Dotychczasowy biskup pomocniczy archidiecezji gnieźnieńskiej, mianowany 27 kwietnia br. przez Ojca Świętego Franciszka 77. biskupem włocławskim, kanonicznie objął obowiązki biskupa diecezjalnego 7 czerwca. Dzisiejsza uroczystość jest dniem liturgicznej inauguracji posługi nowego biskupa włocławskiego w diecezji. Mszę św. transmituje TV Trwam.

Więcej ...

Diecezja bydgoska: zmiany personalne 2024

2024-06-11 14:20

Karol Porwich/Niedziela

Ordynariusz diecezji bydgoskiej bp Krzysztof Włodarczyk dokonał zmian personalnych wśród duchowieństwa diecezji bydgoskiej.

Więcej ...

Lektura nie tylko dla parafian

2024-06-16 17:01
Dr Edgar Sukiennik w czasie prezentacji swojej książki

archiwum parafii św. Józefa

Dr Edgar Sukiennik w czasie prezentacji swojej książki

W diecezjalnym sanktuarium św. Józefa na warszawskim Kole zaprezentowano dzisiaj dwie publikacje dokumentujące dawne i najnowsze dzieje wspólnoty parafialnej na szerokim tle dzielnicy.

Więcej ...
Przejdź teraz
REKLAMA: Artykuł wyświetli się za 15 sekund

Reklama

Najpopularniejsze

Rozważania na niedzielę: Lekarz odpuszczał grzechy

Wiara

Rozważania na niedzielę: Lekarz odpuszczał grzechy

Panie, rozbudź we mnie nadzieję, że z Tobą mogę...

Wiara

Panie, rozbudź we mnie nadzieję, że z Tobą mogę...

Rozważania bp. Andrzeja Przybylskiego: Co to jest...

Wiara

Rozważania bp. Andrzeja Przybylskiego: Co to jest...

Budować z Bogiem

Wiara

Budować z Bogiem

Anita Włodarczyk zdobyła srebrny medal w rzucie młotem w...

Sport

Anita Włodarczyk zdobyła srebrny medal w rzucie młotem w...

Lekkoatletyczne ME: Wojciech Nowicki zdobył złoty medal w...

Sport

Lekkoatletyczne ME: Wojciech Nowicki zdobył złoty medal w...

Dzierżoniów. Pogrzeb Marii Chlipały - matki...

Niedziela Świdnicka

Dzierżoniów. Pogrzeb Marii Chlipały - matki...

Jednoosobowe biuro rzeczy znalezionych

Wiara

Jednoosobowe biuro rzeczy znalezionych

12 czerwca: Rocznica objawień w Akicie. Uzdrowienia,...

Wiara

12 czerwca: Rocznica objawień w Akicie. Uzdrowienia,...