Reklama

Kultura

Fenomen Wielkiego Tygodnia

Kiedy do Państwa rąk trafia to wydanie "Niedzieli", wchodzimy w szczególny czas.

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Z jednej strony bowiem to zdrada i wydanie Chrystusa, a z drugiej – już czeka na nas radosne Alleluja.

Wielki Tydzień to istny fenomen. I już nawet nie chcę powielać truizmów odwołujących się wprost do fundamentów naszej wiary, tego, że istotą jest wiara w zmartwychwstanie jako nagrodę za godziwe życie. Gdyby jednak spojrzeć niejako z boku na wszystko, co dzieje się między Niedzielą Palmową a rezurekcyjnym „Chrystus zmartwychwstał, prawdziwie zmartwychwstał”, to przyznam, że nie ma dzieła literackiego czy muzycznego, które w pełni ogarnęłoby ten iście mistyczny temat.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Reklama

Mamy zarówno pasje, na czele z tą Bachowską, piękne pieśni prowadzące nas od Wielkiego Postu, przez Wielki Tydzień, do śmierci Pana, jak i te pełne radości ze zmartwychwstania „towarzyszki” wielkanocne. Jest też Mesjasz Jerzego Fryderyka Händla, najczęściej kojarzony z monumentalnym chórem Alleluja!, a de facto w warstwie literackiej prowadzący nas przez wszystko, co osadzamy w ramach naszej wiary. Nomen omen, jeśli szukać zafascynowania tym dziełem, warto tu przywołać nieszczególnie znany fakt, że zachwycił się nim sam Wolfgang Amadeusz Mozart, do tego stopnia, iż dokonał własnego opracowania. I tu ciekawostka – ta nieczęsto wykonywana wersja zabrzmi 15 czerwca w warszawskim Zamku Królewskim w ramach XXXIV Festiwalu Mozartowskiego. A jeśli o samego Mozarta chodzi, to ten najsłynniejszy z salzburczyków pewnego dnia stał się posiadaczem partytur Bachowskich (dar od barona Gottfrieda von Swietena), co wywarło wielki wpływ na styl jego kompozycji sakralnych. Warto też odnotować fakt, że w czasie wizyty w Londynie Mozart poznał... Johanna Christiana Bacha, syna lipskiego kantora – Jana Sebastiana. To wszystko zaś pokazuje, jak wielki wpływ na muzykę miały odniesienia do wszystkiego, co wprost wynikało z kalendarza liturgicznego.

Pamiętajmy, że Bach, jako kantor w kościele św. Tomasza w Lipsku, pisał co tydzień kantatę, każda z nich zaś treścią korespondowała właśnie ze wspomnianym kalendarzem. Znamienne, że w czasach, gdy kompozytorzy prześcigali się w tworzeniu kolejnych Stabat Mater (kompozycje oparte na wielkopostnej sekwencji z XIII-wiecznym tekstem Jacopone da Todi), Bach nigdy nie skomponował podobnego dzieła, choć chętnie sięgnął do słynnej kompozycji Giovanniego Battisty Pergolesiego przy komponowaniu Psalmu 51. Nie kryję, dla mnie kwintesencja Stabat Mater to ujęcie Karola Szymanowskiego, z jednej strony bowiem mamy tu odniesienie do kanonu, ale jest również coś, co określam mianem polskości w muzycznej frazie. O tym, że to jedna z najbardziej przejmujących kompozycji sakralnych XX wieku, wspominam z czysto dziennikarskiego obowiązku, przy pełnej świadomości subiektywizmu podobnych osądów, ale i wtórze wykonań pod batutami mistrzów światowego formatu.

No i wreszcie docieramy do tego, co ukryłem czy może raczej streściłem w zawartym w tytule słowie „śmiać”. To nic innego jak radość, kiedy przez Wielki Post i Wielki Tydzień, ze szczególnym wskazaniem na Triduum Paschalne, dotrzemy do chwili, w której zabrzmi Wesoły nam dzień nastał. Wracając do Händlowskiego Mesjasza i słynnego chóru Alleluja!, to związane są z nim ciekawostki. Po pierwsze, bywa, że dyrygenci, idąc tropem wzniosłości niniejszego chóru, decydują się zakończyć dzieło wraz z ostatnim taktem tej części. To faul na sztuce, czerwona kartka za ignorancję! Dlaczego? Na finał Mesjasza dostajemy fenomenalną fugę, nie tylko kulminację, ale pewną kropkę nad i, cała bowiem pięćdziesiąta trzecia część chóralna niesie ze sobą istotę Credo: „Baranek zabity jest godzien wziąć potęgę i bogactwo, i mądrość, i moc, i cześć, i chwalę, i błogosławieństwo. Zasiadającemu na tronie i Barankowi błogosławieństwo i cześć, i chwała, i moc, na wieki wieków” (Ap 5, 12-13). Kiedyś zastanawiałem się, skąd wzięto gdzieniegdzie kultywowaną tradycję wstawania słuchaczy na pierwsze dźwięki wspomnianego Alleluja. Długo żyłem w przeświadczeniu ugruntowanym słowami jednego z moich mentorów lat akademickich, że: Alleluja to Alleluja – wstajemy. Około 10 lat temu, w czasie jednego z wykonań, które miałem okazję czynić, zasiadając w orkiestrze pod batutą Pawła Kos-Nowickiego – händlowskiego erudyty, dowiedziałem się, że ta tradycja to efekt wydarzenia w czasie jednego z pierwszych wykonań. Publiczność z nieznanego nam dzisiaj powodu doszła do wniosku, że właśnie koncert zaszczycił obecnością król, i oczywiście, wstała z miejsc na jego wejście. Inna wariacja na ten temat mówi, że to właśnie Jerzy II wstał w tym momencie, a wraz z nim lud. Ta tradycja trwa w Wielkiej Brytanii oraz kilku krajach Europy, w tym w Polsce. No, bo niby jak tu siedzieć, gdy radujemy się z Alleluja?

Tą drogą życzę Państwu radości ze Zmartwychwstania Pańskiego, refleksji i pojednania, miłości i... odrobiny czasu dla samych siebie w tym codziennym zagonieniu.

Podziel się:

Oceń:

2025-04-14 14:19

[ TEMATY ]

Wybrane dla Ciebie

Wielki Piątek w Jerozolimie

JANUSZ ROSIKOŃ/ROSIKON PRESS

W Wielki Piątek myśli chrześcijan całego świata kierują się ku Jerozolimie i Golgocie, gdzie Chrystus zawisł na krzyżu, by pojednać ludzkość z Bogiem. Od wieków wierni w Jerozolimie wspominają wydarzenia Wielkiego Piątku w dwóch miejscach: na Kalwarii i na Drodze Krzyżowej (Via Dolorosa) uliczkami Starego Miasta.

Więcej ...

ABW zatrzymała 19-latka, który planował zamach terrorystyczny

2025-06-12 08:17
ZDJĘCIE ILUSTRACYJNE

Adobe Stock

ZDJĘCIE ILUSTRACYJNE

Funkcjonariusze Delegatury Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego w Olsztynie zatrzymali 19-letniego mężczyznę podejrzanego o planowanie czynu o charakterze terrorystycznym - poinformował w czwartek rzecznik ministra koordynatora służb specjalnych Jacek Dobrzyński.

Więcej ...

Pielgrzymka księży diecezji włocławskiej do Gniezna z okazji 1025-lecia metropolii gnieźnieńskiej

2025-06-12 17:20

Karol Porwich/Niedziela

W czwartek, 12 czerwca 2025 roku, w Uroczystość Jezusa Chrystusa Najwyższego i Wiecznego Kapłana, duchowieństwo diecezji włocławskiej pielgrzymowało do Gniezna — duchowej stolicy Polski — by uczcić 1025. rocznicę powstania metropolii gnieźnieńskiej oraz setną rocznicę powrotu diecezji włocławskiej do tej historycznej metropolii.

Więcej ...

Reklama

Najpopularniejsze

Zmiany kapłanów 2025 r.

Kościół

Zmiany kapłanów 2025 r.

Święto Chrystusa Najwyższego i Wiecznego Kapłana

Polska

Święto Chrystusa Najwyższego i Wiecznego Kapłana

Modlitwa to najpiękniejszy prezent, o którym często się...

Wiara

Modlitwa to najpiękniejszy prezent, o którym często się...

Na drodze do budowy ekspresówki stanęła kapliczka. Co...

W wolnej chwili

Na drodze do budowy ekspresówki stanęła kapliczka. Co...

Spotkanie w Lednicy nagle przerwane! Służby ogłosiły...

Kościół

Spotkanie w Lednicy nagle przerwane! Służby ogłosiły...

Niedziela Zesłania Ducha Świętego w katedrze Notre Dame:...

Kościół

Niedziela Zesłania Ducha Świętego w katedrze Notre Dame:...

Komunikat w sprawie niektórych wypowiedzi medialnych ks....

Kościół

Komunikat w sprawie niektórych wypowiedzi medialnych ks....

#LudzkieSerceBoga: Poznaj Serce Jezusa, tak bliskie...

Kościół

#LudzkieSerceBoga: Poznaj Serce Jezusa, tak bliskie...

Matka Boża Częstochowska zatrzymana na granicy Unii...

Kościół

Matka Boża Częstochowska zatrzymana na granicy Unii...