Biskup docenił również szereg inicjatyw zaplanowanych i zrealizowanych przez Caritas Polska. Wymienił tutaj akcje skierowane do dzieci, osób starszych, bezdomnych, chorych: m.in. Wigilijne Dzieło Pomocy Dzieciom, Jałmużna Wielkopostna, Tornister Pełen Uśmiechów.

Bp Szlachetka wskazał, że wiele projektów realizowanych jest lokalnie przez diecezjalne, czy parafialne oddziały Caritas, a także szkolne koła Caritas. Zwrócił uwagę, że dzięki tysiącom różnych projektów charytatywnych w Polsce widać obfite owoce trwającego w Kościele Jubileuszu Miłosierdzia.

Przypomniał także zaangażowanie Caritas w pomoc osobom potrzebującym na Ukrainie i w Syrii.

Dziękczynienie za jubileusz chrztu Polski

Podczas spotkania z dziennikarzami abp Marek Jędraszewski mówił o znaczeniu obchodów 1050. rocznicy chrztu Polski dodając, że na naszej ziemi zaczęło się wtedy rodzić nie tylko chrześcijaństwo, ale także samo państwo polskie. Rocznicowe celebracje stały się wspaniałą okazją, by nie tylko przypomnieć sobie historię Ojczyzny, ale także pogłębić świadomość chrzcielną w parafiach i lepiej przygotować wiernych do sakramentów.

Z kolei bp Damian Bryl powiedział w rozmowie z KAI, że jubileuszowe obchody stanowią także wezwanie do tego, aby dalej troszczyć się o dobre przygotowanie i przeżycie sakramentu chrztu, a także towarzyszenie po udzieleniu sakramentu. Biskup zachęcił biskupów do promowania w diecezjach zainicjowanych podczas roku jubileuszowego inicjatyw ewangelizacyjnych. Zdaniem hierarchy istotnym wymiarem życia chrześcijańskiego jest wezwanie do misyjności. Ponadto pogłębiona katecheza powinna dotyczyć rodziny dzieci przygotowujących się do chrztu.

Jakie bierzmowanie?

Biskupi omawiali wskazania dotyczące przygotowań do sakramentu bierzmowania. Trzeba podjąć problem przygotowania młodzieży do odważnego przyjęcia Jezusa jako Pana i Boga – powiedział KAI bp Marek Mendyk, przewodniczący Komisji Wychowania Katolickiego KEP. Chodzi o to, by określić minimum przygotowania do sakramentu bierzmowania. – Bój toczy się o dwa punkty: czy ewangelizujemy, stawiamy wymagania, budzimy i rozwijamy wiarę? Czy po prostu sakramentalizujemy? – pytał bp Mendyk.

Jeśli to drugie, to – jak podkreśla – przygotowanie pozostaje niestety na drugim planie. - Przychodzi wiek pierwszej komunii świętej, a potem bierzmowania – aplikujemy sakrament i praktycznie na tym się kończy. Tego typu doświadczenia mamy w Polsce już od lat – przypomniał przewodniczący Komisji Wychowania Katolickiego.

Trzeba natomiast – zaznaczył – „odważnie podjąć problem ewangelizowania, budzenia wiary, przygotowania do odważnego przyjęcia Jezusa jako Pana i Boga”.

Jak zatem uniknąć traktowania bierzmowania jako „sakramentu pożegnania się z Kościołem”? – Przede wszystkim chcemy przypomnieć, że uprzywilejowanym miejscem formacji chrześcijanina jest parafia. Nauczanie religii w szkole jest niezwykle ważne, ale jest uzupełnieniem tego, co powinno dokonywać się w parafii.

Wskazania KEP będą oparte na dwóch głównych założeniach. Przygotowanie do bierzmowania ma uwzględniać nie tylko samych kandydatów do sakramentu, ale też środowiska, z których się wywodzą oraz ich poziom religijny, zwłaszcza rodziny i rówieśników oraz kwestię wzajemnego międzypokoleniowego komunikowania się.

„Sakrament bierzmowania to nie tylko sami kandydaci, ale też rodzice, parafia i jej grupy, ruchy i stowarzyszenia, czyli obszary, w które młody człowiek może i powinien się zaangażować” – wyjaśnił bp Mendyk.

Tymczasem stan świadomości sakramentalnej młodego pokolenia nie jest zadowalający. – Trzeba pamiętać, że zmieniają się czasy, zmienia poziom świadomości religijno-moralnej społeczeństwa. Młodzi ludzie są tacy jak ich rodzice. Staramy się być realistami i nie nakładać ciężaru nie do uniesienia, uwzględnić to, czym młody człowiek żyje, jakie nosi w sobie wartości. Ale z nauczania religii w szkole widzimy, że poziom świadomości religijnej jednak się obniża – powiedział KAI bp Mendyk.

Projekt będzie poddawany dalszym konsultacjom w Komisji Wychowania Katolickiego, w których uwzględnione zostaną uwagi biskupów dotyczące przystępowania młodzieży do sakramentu bierzmowania w poszczególnych diecezjach.

Innowacyjny program duszpasterstwa rodzin

Jednym z tematów obrad była polska recepcja adhortacji papieża Franciszka o rodzinie, "Amoris laetitia". Przewodniczący Rady KEP ds. Rodziny bp Jan Wątroba przyznał w rozmowie z KAI, że rozdział VIII tego dokumentu mówiący o osobach rozwiedzionych żyjących w nowych związkach, stwarza duszpasterzom pewne trudności interpretacyjne. Chodzi zwłaszcza o kwestię przyjmowania sakramentu komunii św. przez takie osoby.

Trudności takie występują nie tylko w Polsce, bowiem dowodzą tego stanowiska biskupów z Buenos Aires i z Filadelfii, zauważył bp Wątroba. Jego zdaniem słowem-kluczem jest rozeznawanie. "Chodzi o bardzo indywidualne potraktowanie osób przychodzących z tym problemem i to zarówno w konfesjonale jak i w kierownictwie" – tłumaczy bp Wątroba.

Zwraca uwagę, że nie można tu stosować jakichś sztywnych reguł czy zasad ale każdy przypadek traktować indywidualnie, pomóc rozeznać w którym miejscu stoi człowiek wobec Chrystusa, Jego nauki i Jego przykazań. Najważniejsze jest rozeznanie przez takie osoby swojej sytuacji, zrozumienie jej oraz rozeznanie drogi, która może prowadzić do pełnego zjednoczenia, także na płaszczyźnie sakramentalnej.

Bp Wątroba potwierdził też, że w trosce o duszpasterzy, spowiedników i kierowników duchowych specjalny zespół teologów pastoralistów opracowuje vademecum dotyczące par niesakramentalnych.

Ponadto polski Episkopat przekaże wkrótce Sekretariatowi Synodu Biskupów o rodzinie opracowanie na temat wcielania w życie adhortacji "Amoris laetitia" w Kościele w naszym kraju. Tekst powstaje na podstawie relacji spływających z diecezji.

Ks. dr. Przemysław Drąg, dyrektor Krajowego Ośrodka Duszpasterstwa Rodzin (KODR) wskazywał w swoim wystąpieniu na konieczność powołania w każdej diecezji duszpasterza związków niesakramentalnych, który by ściśle współpracował z diecezjalnym duszpasterzem małżeństw i rodzin.

Omawiając sytuacje w polskich diecezjach przyznał, że wśród księży widać niepokój wywołany wrażeniem, iż pewne sformułowania papieża z "Amoris laetitia" są zbyt nowatorskie. "Księża boją się utracić to, co już mają otwierając się na coś, czego jeszcze nie znają" – ocenił ks. Drąg.

Jednocześnie dyrektor KODR zaznaczył, że widać już owoce adhortacji Franciszka w wielu diecezjach i parafiach, bowiem do prowadzenia katechez z narzeczonymi i małżeństwami zaproszono tam świeckich. Praktycznie wszystkie ruchy o charyzmacie rodzinnym podjęły prace nad adhortacją i wprowadzają jej nauczanie do swojego programu formacyjnego.